Aman Uzak Durun: Sıkça Mağdur Edebiyatı Yapan Kişilerin Manipülatif Olabileceğini Bilimsel Olarak Kanıtlayan Çarpıcı Araştırma
Literatürde yer alan “Signaling Virtuous Victimhood as Indicators of Dark Triad Personalities” (Erdemli Mağduriyet Sinyalleri: Karanlık Üçlü Kişilik Özelliklerinin Göstergesi) isimli bir çalışma oldukça çarpıcı sonuçlara ulaştı.
Söz konusu çalışma, bireylerin erdemli mağduriyet sinyalleri olarak tanımlanan ve halk arasında mağdur edebiyatı olarak bilinen durumu nasıl kullandıklarını ve bunun arkasında yatan kişilik özelliklerini tespit etmeyi amaçlıyor.
Sonuçlara geçmeden önce araştırmanın nasıl bir metodolojiye sahip olduğunu inceleyelim.
235 katılımcının yer aldığı araştırmada, katılımcıların yaş aralığının 18 ile 66 arasında değiştiğini, cinsiyet açısındansa dengeli bir dağılıma sahip olduğu belirtiliyor.
Söz konusu örneklem kapsamında, araştırma mağduriyet, erdem sinyalleri, Karanlık Üçlü kişilik özellikleri (narsisizm, makyavelizm, psikopati) ve etik dışı davranış eğilimlerini inceliyor.
Peki bulgular neyi işaret ediyor? Katılımcıların, mağdur edebiyatı yapan kişilere yardım etme eğiliminin daha fazla olduğu görülüyor.
Araştırma kapsamında mağdurluk, erdemli ve erdemsiz mağdurluk olarak ikiye ayrılıyor.
Erdemli mağdur dediğimiz kişiler, mağduriyet yaşadığını ifade ederken aynı zamanda ahlaki değerlerini ve topluma yararlı olma çabalarını da ön plana çıkaran kişiler olarak tanımlanıyor.
Öte yandan, erdemsiz mağdur olarak tanımlanan kişilerse mağduriyetini ifade ederken herhangi bir erdem sinyali vermeyen, hatta bazen ahlaki açıdan sorgulanabilir davranışlarla mağduriyeti destekleyen kişiler olarak nitelendiriliyor.
Bu doğrultuda, araştırma sonuçları katılımcıların erdemli mağdurlara daha fazla yardım etme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar bu durumu, erdem sinyalinin mağduriyetin ahlaki bir zeminde algılanmasını ve yardım etme isteğini arttırdığı şeklinde yorumluyor.
En önemli bulgu ise, anti-sosyal davranışlar gösteren kişilerin erdemli mağduriyet sinyallerini daha sık kullanma eğiliminde olduğu!
Bulgular, makyavelist, narsist ve psikopat eğilimler taşıyan bireylerin, erdemli mağduriyet sinyallerini daha sık kullandığını gösteriyor.
Bu kişilik özelliklerinin manipülatif stratejiler geliştirmede etkili olduğu ve istediklerini elde etmek adına mağdur edebiyatı yaptıkları yorumu yapılıyor.
Ek olarak, erdemli mağduriyet sinyalleri veren bireylerin, aynı zamanda etik dışı davranışları daha fazla kabul etme eğiliminde olduğu görülüyor.
Araştırmacılar bu durumu, mağdur edebiyatına fazla başvurulmasının bireylerin sosyal normları ihlal etmesine ve kendi çıkarları için manipülasyon yapmasına zemin hazırladığı şeklinde yorumluyorlar.
Özetle, bu araştırma mağdur edebiyatına sıkça başvuran insanların bu yola manipülasyon amaçlı başvurma yatkınlığı olduğunu bilimsel bir temelde gösteriyor.
Tabii her araştırmada olduğu gibi bu araştırmanın da bazı kısıtları olabileceğini ve kendi örneklemi kapsamında genelleştirmenin doğru olduğunu vurgulayarak içeriğimizi noktalayalım.
